ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერი მსოფლიოში

ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერი მსოფლიოში; ივანიშვილისგან მარჯვნიდან მარცხნივ; სხვაობა დონ კორლეონესა და დენ სიაოპინს შორის; მეფე, როგორც კრიზის-მენეჯერი; სააკაშვილის ანეკდოტი.

ბიძინა ივანიშვილი რომ მომავალ პრემიერად სწორედ ირაკლი ღარიბაშვილს დაასახელებდა, წინა დღეს გახდა ნათელი, როდესაც ვიცე-პრემიერმა კახი კალაძემ თქვა: “გასარკვევია შინაგან საქმეთა მომავალი მინისტრის ვინაობაო”. ეს განცხადება უეჭველად იმასაც ნიშნავს, რომ

"კალაძე, განსხვავებით “ქართული ოცნების” ბევრი სხვა ლიდერისგან, ნამდვილად შედის “განდობილთა” ვიწრო წრეში, რომელიც ივანიშვილთან ერთად იღებდა, იღებს და (რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია) კვლავაც მიიღებს საკვანძო გადაწყვეტილებებს."

მეორე კანდიდატი დავით სერგეენკო იყო. ესეც საგულისხმოა, ვინაიდან ორივე, სერგეენკოცა და ღარიბაშვილიც, ბიძინა ივანიშვილის ყველაზე ახლო თანამშრომლები არიან, ვისაც ის ყველაზე მეტად ენდობოდა და ეჭვიც არ ეპარება, რომ ისინი მუდამ მისი ერთგულნი დარჩებიან _ განურჩევლად კონსტიტუციური თუ სხვა ფორმალური თანამდებობებისა.

თუმცა, ამ ორ კანდიდატს შორის უპირატესობა მაინც ღარიბაშვილს მიეკუთვნა, ვინაიდან, ერთგულების გარდა, მას კიდევ რამდენიმე სხვა პლუსიც აქვს. პირველ რიგში, რა თქმა უნდა, შინაგან საქმეთა სამინისტრო და გუნდი, რომელსაც იქ ტოვებს. “ცოლის ნათესავი ნათესავი არ არისო”, – კი იხუმრა მოსწრებულად (იუმორის გრძნობა და ამ იუმორში სითამამე ადამიანისა და პოლიტიკოსის მნიშვნელოვანი მახასიათებელია), თუმცა

"ძალისმიერ სტრუქტურაში მან ნამდვილად შექმნა ისეთი სისტემა, რომელიც პოლიციის ლოიალობას უზრუნველყოფს. სხვათა შორის, განსხვავებით სააკაშვილ-მერაბიშვილის სისტემისგან. ფაქტია: როგორც კი ფეხი გადაუბრუნდათ, შსს-ს ყოფილი ჩინოსნები ერთმანეთს ასწრებდნენ “ჩაშვებას” და, რომ იტყვიან, “საწერ-კალამი ვერ გააგდებინეს ხელიდან”."

გარდა ამისა, ივანიშვილისთვის მომგებიანი იყო ირაკლი ღარიბაშვილის სოციალური წარმომავლობა. თქვენ წარმოიდგინეთ კუთხური წარმომავლობაც კი. ეს წვრილმანი არ გეგონოთ. “შეგვჭამა ამ დასავლეთის ხალხმაო”, _ ხშირად გაიგონებდი ბოლო ათწლეულების მანძილზე.

ღარიბაშვილმა მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე პრესტიჟული უნივერსიტეტი _ პარიზის სორბონა დაამთავრა, მანერებითა და სტილურობით კი მიშა სააკაშვილის თაობის “სვეტებს” არ ჩამოუვარდება.

და ასაკი: ის სულ 31 წლისაა, ანუ მიშას გუნდს ის არგუმენტიც წაერთვა, რომ ივანიშვილმა ყოფილი ნომენკლატურა შემოატრიალა, რომელიც “ვარდების რევოლუციით” დავამხვეთ.

გამორიცხულია: ღარიბაშვილი უეჭველად ამავე გენერაციაზე გააკეთებს აქცენტს. უფრო ახალგაზრდებზეც კი. აკი წამოსცდა მიშას ნანუკასთან ინტერვიუში: “ვინც “ვარდების რევოლუციის” დროს ახალგაზრდად ითვლებოდა, ახლა უკვე 50 წლის არისო”.

ასეა, გადის ულმობელი დრო, მიედინება და მოდის ახალი თაობაც.

"ასაკს რაც შეეხება, ირაკლი ღარიბაშვილის დამტკიცების შემდეგ საქართველოს მსოფლიოში ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერი ეყოლება. ისევე, როგორც 2004 წელს ჰყავდა ყველაზე ახალგაზრდა პრეზიდენტი."

ერთადერთი უფრო ახალგაზრდა მთავრობის მეთაური (ფორმალურად მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარეცაა) ჩრდილოეთ კორეის დიქტატორი კიმ ჩენ ინია. ოღონდ ჩრდილოეთ კორეა ქვეყანა კი არა, ჯორჯ ორუელისეული საღორეა და სათვალავში ჩასაგდები ნამდვილად არ არის.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ხშირად პოლიტიკაში ვიზუალური მხარე ბევრად მეტს მეტყველებს, ვიდრე დეკლარაციები: მას შემდეგ, რაც სცენაზე გამოვიდნენ,

"ირაკლი ღარიბაშვილი პრემიერ-მინისტრისგან მარჯვნივ დადგა (აკი უწოდებდნენ კიდეც მის “მარჯვენა ხელს”). მარცხნივ _ დავით უსუფაშვილი და სადღაც კიდეში _ ახლად არჩეული პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი." რატომღაც უჰალსტუხოდ, სხვებისგან განსხვავებით.

ეს უჰალსტუხობა ჟესტი იყო თუ შეთხვევითობა? ან ის, რომ კიდეში მოხვდა? თან ისე, რომ კადრში არ ჩანდა პრემიერ-მინისტრის წარდგენისას? ასეა თუ ისე, ორივე სიმბოლურია და შექმნილი სურათი ხელისუფლებაში ძალთა რეალური გადანაწილების, ანუ ამა თუ იმ ფიგურათა ნამდვილი წონა-გავლენის მეტყველ ილუსტრაციად იქცა.

აშკარაა, ბიძინა ივანიშვილს სწორედ ასეთი განაწილება სურს და მხოლოდ გიორგი მარგველაშვილის ნიჭზე, ჭკუასა და ალღოზეა დამოკიდებული, შეძლებს თუ არა, თავი ისე დაიჭიროს, რომ ძალთა ეს არაფორმალური გადანაწილება შეცვალოს. აშკარაა, რომ

"ხელისუფლებაში იწყება პიროვნული კონკურენცია და საჯარო ფიგურათა საზოგადოებრივ აღქმას, მათ PR-წარმოჩენას ბევრად დიდი დატვირთვა მიენიჭება, ვიდრე მიშას დროს, როცა არანაირი კონკურენცია არ არსებობდა _ იყო ლიდერი და მიმდევრები."

ახალ სახელისუფლებო კონსტრუქციაში კი ვიღებთ ლიდერთა გუნდს, რომლებსაც მკაცრი ბრძოლა მოუწევთ.

აქედან გამომდინარე, არც “პირველ ლედისთან” დაკავშირებული კონფუზი იქნებოდა შემთხვევითი: ივანიშვილმა ამით დაადასტურა, რომ არა მხოლოდ ფორმალურად, არამედ რეალურადაც მისთვის “პირველი კაცი” სწორედ ღარიბაშვილია და თუ ვინმეს “დაურეკავს”, დაურეკავს მხოლოდ მას.

ეს “დარეკვის” თემა ბოლოდროინდელი პოლიტიკური დისკურსის საკვანძო საკითხი ხდება. მიდის თუ არა ივანიშვილი? გააჩნია, რას ვგულისხმობთ წასვლაში. ერთადერთი, რაც სრული დარწმუნებით შეიძლება ითქვას, ისაა, რომ საჯარო სივრციდან ნამდვილად მიდის და უბრუნდება უწინდელ სტატუსს, როდესაც ხუმრობდნენ: სინამდვილეში ასეთი პიროვნება რეალურად არ არსებობს, ხოლო მილიონებს, “ჭორვილური ბრენდის” გამოყენებით რომელიღაც იდუმალი ორდენი ხარჯავს, ანუ “საჩხერელ ბრძენთა საძმო”, თანაც მხოლოდ მათთვის გასაგები მიზნებით.

იმ დროს ბიძინა ივანიშვილის ფოტოს შოვნაც კი ჭირდა, არათუ მისი ინტერვიუს ჩაწერა.

ივანიშვილის ფსიქოტიპიდან გამომდინარე, სწორედ ესაა მისი იდეალი! რაც სრულებითაც არ ნიშნავს, რომ “არ ჩაერევა”. ყოველთვის ერეოდა და ახლაც ჩაერევა. გია ნოდიას მართებული შეფასებით: “ივანიშვილმა შეიძინა საწარმო, სახელად “საქართველო” და ის სამართავად გადასცა ყველაზე ეფექტურ მენეჯერს _ ირაკლი ღარიბაშვილს”.

შევხედოთ ამ საკითხს აზრთა იმ წყობის რაკურსიდან, რომელიც, ზოგადად, დამახასიათებელია ბიზნესმენისთვის. განსაკუთრებით კი მსხვილი ბიზნესმენისთვის: ავიღოთ სხვა მასშტაბი. მაგალითად, ვინმე მილიარდერმა შეიძინა პრესტიჟული გაზეთი, ვთქვათ, The New York Times.როგორ მოიქცევა, რათა გაზეთის ბრენდი და ავტორიტეტი შეინარჩუნოს? რასაკვირველია, ეცდება, იპოვოს ისეთი რედაქტორი, რომელთან “დარეკვაც” არ დასჭირდება. რაკი “ისედაც იცის, რა უნდა გააკეთოს”.

ჩვეულებრივ საწარმოსთან შედარებას “გაზეთი” იმიტომ სჯობს, რომ “გვერდიდან ჩარევა” (როგორც დაუვიწყარი ჯაბა იოსელიანი იტყოდა) გაზეთის პრესტიჟს ლახავს. ასევე, საქართველოს შემთხვევაში: არაევროპული და არადემოკრატიული იქნება, მილიარდერი “შუშის სასახლეში” განთავსდეს, თუმცა არაფორმალურად მართოს ქვეყანა, თანაც ისე, რომ შეიქმნას მავნე სტერეოტიპები: “ივანიშვილი გადაიქცა ქართველ დენ სიაოპინად, რომელიც სახელმწიფოს ბრძნული რჩევებით მართავს”, ან “დონ ვიტო კორლეონედ, რომელიც თავისი იმპერიის მართვას ლონგ აილენდზე მდებარე ვილადან ახერხებდა” და ასე შემდეგ.

ამდენად,

"ივანიშვილი ცდილობს, ქვეყნის მართვა “ავტოპილოტზე” გადაიყვანოს, როდესაც მას დარეკვაც აღარ დასჭირდება და თუ მაინც “მოახერხა”, მხოლოდ უკიდურეს ვითარებაში, როდესაც მენეჯერი რაიმე სერიოზულ შეცდომას დაუშვებს ან ამგვარ შეცდომას მიუახლოვდება."

აბა, სულელის გარდა, ვინ დაიჯერებს, რომ ირაკლი ღარიბაშვილი ბატონი ბიძინას გარეშე მიიღებს მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებებს?

ბოლოს და ბოლოს, მილიარდერ ივანიშვილს აქვს ისეთი ბერკეტი, როგორიცაა “თანაინვესტირების ფონდი”, რომლის გარეშეც ეკონომიკური წარმატება შეუძლებელი იქნება. მას კი შვეიცარიაში ან ნიუ-იორკში ერთი სატელეფონო ზარით შეეძლება “ოქროს ნაკადის” შეჩერება.

აქ იმალება, ალბათ, პასუხი კითხვაზეც, რატომ მოიძულა ბიძინამ მიშა და ვანო: იმიტომ, რომ იმათ “ავტოპილოტზე” ვერ გადაიყვანდა, რამდენი ფულიც არ უნდა ჩაედო! და მუდამ უხდებოდა საკუთარი პროექტების შეთანხმება, მაშინ როდესაც ახლა შეთანხმებაც აღარ იქნება საჭირო:

"ქვეყნის მმართველი მისი “ქართუ ჯგუფის” მენეჯმენტი ხდება პრემიერიდან ეკონომიკისა და ფინანსთა მინისტრამდე."

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ივანიშვილი ნამდვილად არ ცდება, რომ 20-წლიანი მმართველობის საკითხს სწორედ ეკონომიკა გადაწყვეტს:

"თუ ქვეყანაში სამუშაო ადგილები შეიქმნა და მოსახლეობის დიდმა ნაწილმა ამოისუნთქა, რა პროექტებიც არ უნდა მოამზადოს მიშამ, რა დახელოვნებულიც არ უნდა იყვნენ ის და მისი გუნდი პოლიტიკურ თამაშებში, ივანიშვილის სახელისუფლებო კონსტრუქციას მაინც ვერაფერს დააკლებენ,"

თუმცა მუდამ ჩასაფრებული ოპოზიციის რანგში კი დარჩებიან და არც ესაა ცოტა.

ივანიშვილის ამ პოლიტიკური ინტენციიდან კიდევ ერთი დასკვნა გამომდინარეობს: მისთვის კონსტიტუციური მონარქიის აღდგენა კატეგორიულად მიუღებელი იქნება:

"ივანიშვილი ვერ დაუშვებს, ქვეყანაში არსებობდეს ღვთითკურთხეული სუვერენი, რომელიც კრიზისულ სიტუაციაში მიიღებს საკვანძო გადაწყვეტილებებს."

სწორედ ასეთი ბრენდით შესთავაზა ეს იდეა საზოგადოებას მონარქიზმის მთავარ პრომოუტერად ქცეულმა ლევან ვასაძემ: როგორც სახელმწიფოებრივი კრიზის-მენეჯერისა. მაგრამ ბიძინას ხომ თავად უნდა, იყოს ასეთი კრიზის-მენეჯერი და კვლავ თვითონ გამოვიდეს საჯარო ასპარეზზე მხოლოდ მაშინ, როდესაც ქვეყანაში სტაბილურობასა და მის მრავალმილიონიან პროექტებს საფრთხე დაემუქრება!

სხვა საქმეა, რამდენად მისაღებია, ზოგადად, ქვეყნისთვის მონარქიის აღდგენა, თუნდაც მისი კონსტიტუციური ფორმით.

კი, ლამაზია, შთამბეჭდავია, პრესტიჟულია, ქართველებს კი ძალიან გვიყვარს გარეგანი ეფექტები. თუმცა ხშირად შინაარსისგან დაცლილი.

როგორც ჩანს, ლევან ვასაძე გულისხმობს ახლად მონათლული უფლისწულის შესაბამისად აღზრდას და ან რეგენტთა საბჭოს მეშვეობით, ან სრულწლოვანების შემდეგ მისივე გამეფებას – ბატონიშვილ დავითის გამორიცხვით.

"ამ ნისლოვან პროექტს უამრავი წინაღობა აქვს. პირველ რიგში, ტრადიციული ქართული “ჭმა” ბაგრატიონთა საგვარეულოში, რომელიც ძალზე საეჭვოა, ოდესმე შეთანხმდეს ტახტის მემკვიდრის გარშემო. არადა, ამ გვარის ბევრ შტოს საკმაო გავლენა აქვს ევროპულ მონარქიებში, რათა მონარქის ლეგიტიმურობა ეჭვქვეშ დააყენონ."

ხოლო თუ ევროპული სამეფო სახლები არ ცნობენ ქართველი მონარქის ლეგიტიმურობას, მათრობელა ღვინითა და სვეტიცხოვლის მადლით გამთბარი მთელი ეს ლამაზი პროექტი უმალვე სიმახინჯედ იქცევა.

ჯერჯერობით მართლა არ არის ნათელი, როგორი დამოკიდებულება ექნებათ ევროპულ ტახტებს იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ყველა სხვა, მათ შორის პოლიტიკური, კონსტიტუციური და სოციო-ფსიქოლოგიური პრობლემები გადაილახა.

თუმცა, წინამდებარე მიმოხილვის ფარგლებში განსაკუთრებით საინტერესო მაინც მიმდინარე პოლიტიკური ასპექტია: მიშა სააკაშვილისთვის ეს პროექტი, რასაკვირველია, ისევე მიუღებელი იქნება, როგორც ბიძინა ივანიშვილისთვის. იმ განსხვავებით, რომ ივანიშვილი, მისი სტილიდან გამომდინარე, ამას საჯაროდ არ გაამხელს. პირიქით, შეიძლება დიპლომატიურად მხარიც დაუჭიროს.

ხოლო მიშა, ისევ და ისევ მის სტილში, პირდაპირ “ხევს” სათქმელს: ამას წინათ ანეკდოტიც მოყვა ბატონიშვილსა და მის მეგობარ “რესტორანზე”. როგორც ყოველთვის, ძალიან ზუსტად მოფიქრებული და ქართულ მენტალობაზე ფსიქოლოგიურად ზედგამოჭრილი Story იყო: “რესტორანა” იდიოტობებს სჩადის, გიჟურად და გოიმურად იქცევა, თუმცა ბატონიშვილის გამეფება კიდევ უფრო დიდი სიგიჟეა.

ამაში მაინც დაემთხვევა მიშასა და ბიძინას ინტერესები.

აქვე უნდა ითქვას, რომ

"ამიერიდან ჩვენს ქვეყანას ორი “ჩრდილოვანი ლიდერი” ეყოლება.  ორივეს “ფარდის მიღმიდან პროცესთა მართვის” შესახებ საუბრისას მოიხსენიებენ. უბრალოდ, ნაციონალები ივანიშვილს ახსენებენ და მას გამოაცხადებენ “მარიონეტთა თეატრის დირექტორად”, ხოლო მეოცნებეები - მიშას.

საკითხავი მხოლოდ ისაა, რომელი მათგანი იქცევა დონ კორლეონედ და რომელი - დენ სიაოპინად."

ზურაბ ღოღობერიძე, გაზეთი „პრემიერი“, 6-12 ნოემბერი

FaceBook